uitgifte boek!



Start
Gebruik van visualisaties
Criteria voor pictogrammen
Hoe visualisaties maken
Eigen materiaal
Beschikbaar materiaal
Visualisaties en dementie
Visualisaties en onderwijs
Boeken
Uitgifte boek
Links
Contact

Visualisaties en onderwijs


Het is een misverstand te denken dat visualisaties alleen werken bij kinderen of bij personen met een beperking of alleen toegepast worden in leefgroepen of  MPI’s. 

Heel wat leerkrachten in het (buitengewoon) onderwijs en Gon begeleiders gebruiken dagelijks visualisaties om hun “leerlingen” te ondersteunen waar nodig.

Tegelijkertijd wil ik het misverstand “visualiseren is enkel voor kinderen die niet kunnen lezen “ uit de wereld helpen. Het is ook bruikbaar voor normaal begaafde kinderen die wel kunnen lezen en praten. Een kind kan bv. zeer goed begrijpen wat   “opruimen” wil zeggen, maar vind geen antwoord op de vraag “ wat moet ik dan doen”.

Het spreekt voor zich dat de visualisatievorm anders zal zijn naarmate het kind ouder wordt en men in het  secundair onderwijs bv. veel meer gebruik zal maken van geschreven taal of geschreven stappenplannen. In het secundair heb je veel verschillende vakken, dien je op verschillende manieren notities te nemen en verschillen de eisen van de vakleerkrachten. Bovendien moet je jezelf goed kunnen organiseren om het juiste boek mee te hebben op het juiste moment  . Plannen op voorhand, je agenda correct gebruiken daar om dagelijks in te schrijven en regelmatig in te kijken en de verschillende eisen van de leerkrachten uit elkaar kunnen houden is voor sommige kinderen niet zo makkelijk.  Visualisaties kunnen een hulpmiddel zijn om een overzicht te houden op al deze zaken en handelingen ondersteunen door het gebruik van pictogrammen of door alles uit te schrijven in woorden. Het uurrooster visualiseren in kleur per vak door zeer concreet uit te leggen wat welke leerkracht verwacht, wat je telkens moet bij hebben en tegen wanneer welke taak voor welk vak moet klaar zijn, kan al een stap in de goede richting zijn.  De handboeken en schriften per vak in een andere kleur kaften kan helpen. Een schoolagenda is voor kinderen een belangrijk hulpmiddel: als dit niet correct is ingevuld, kan men thuis ook niet verder. Vaak kan het kind zelf niet aangeven wat er verwacht wordt voor een bepaald vak en zorgt dit voor conflicten op het thuisfront.  Voor het invullen van de agenda kan je dus een stappenplan (geschreven of ondersteund met pictogrammen opmaken).

En valkuil ifv. de geschreven taal in onderwijs is mijns inziens soms onze vraagstelling (bv. ifv. toetsen en opdrachten)  waardoor we eerder voor onduidelijkheid zorgen. Termen zoals bepaal, schets, duid aan .. het zijn voor ons als leerkrachten evidente termen maar voor kinderen zijn ze niet altijd zo duidelijk. Onlangs deelde iemand mij nog mee dat er gat in de markt te vinden was voor diegene die toetsen en opdrachten binnen onderwijs zou vertalen in taalgebruik zodat het voor alle kinderen verstaanbaar was.

Een Gon begeleidster maakt bv. voor haar leerling voor elk vak kaartjes  waarop de termen verduidelijkt worden zodat voor het kind duidelijk wordt wat de vakleerkracht precies verwacht en hoe deze termen een invulling krijgen binnen dit vak.  Op die manier gaat er geen  en kostbare tijd verloren gaat bij het maken van toetsen en is het voor het kind duidelijk wat hij moet doen. Hier treedt vaak enige verwarring op. Zo herinner ik mij de discussie die ontstond tussen een leerkracht en een kind met autisme ifv. de juistheid van een antwoord. De juf vroeg haar “ duid ¼ de aan “ en het kind kleurde 3/4de van de taart in. In haar beleving had zij 1/4de aangeduid door dit wit te laten en wat geen 1/4de was gekleurd (cfr. figuur – achtergrond) maar de juf kon zich met dit antwoord niet verzoenen.  

 

Wie bruikbare suggesties heeft rond visualiseren in het onderwijs, mag deze uiteraard altijd doormailen zodat ook anderen er mee gebaat kunnen zijn.