Niet alleen voor ouderen maar ook voor personen met afasie, NAH . Personen die moeite hebben met onthouden, hebben vaak geen duidelijk zicht op de activiteiten van de dag. Daarom ontwikkelde Stichting Doe Maar Zo! de daginzicht agenda. De daginzicht agenda is prikkelarm en te gebruiken met of zonder pictogramstickers.
Ook artsen, ergotherapeuten en ervaren zorgverleners hielpen bij de ontwikkeling van de daginzicht agenda. Iedere dag heeft een eigen kleur. Meer info www.doemaarzo.nl
Om het tijdsbesef te ondersteunen kan je beroep doen op klokken of een agenda. Je kan afspraken en activiteiten noteren in een agenda op het geplande tijdstip en kan de agenda dienst doen als een soort ‘tweede stel hersenen’, omdat het gebruik van de agenda je toelaat op een geordende manier informatie op te slaan die te uitgebreid en te complex is om te onthouden.
De gebruiker moet nog wel in staat zijn om een korte boodschap te noteren en nog beschikken over tijdsbesef.
Om de agenda adequaat te gebruiken is het belangrijk dat je de agenda op een vaste centrale plaats legt en dat je ook alle afspraken erin noteert. Een nadeel daarentegen is dan weer dat het toch een zekere organisatievaardigheid vergt van de gebruiker, vaak vergeet men zaken erin te noteren of de agenda te raadplegen.
Deze agenda heeft een duidelijke opsplitsing ochtend, middag en avond en voorziet per dagdeel ruimte voor max. 2 pictogrammen en 3 grote schrijflijnen. Er is voldoende ruimte om in een groter handschrift een boodschap te noteren en je kan eigen foto’s toevoegen. Tegelijkertijd bestaat er een grote afscheurkalender die in heel wat woonzorgcentrum terug te vinden is. Meer info op www.geheugenwinkeltilburg.nl waar je bovendien heel wat hulpmiddelen vindt voor personen met dementie.
Indien een bejaarde voordien nog nooit gebruik gemaakt heeft van pictogrammen, lijkt het ons minder afgestemd, te stresserend en vaak confronterend voor een persoon om nog een pictogramsysteem te moeten aanleren. Het beklemtoont dat het belangrijk is dat je aansluit bij wat er al gebruikt wordt en door de persoon in kwestie herkend wordt.
Anderzijds geven organisaties die gebruik maken van pictogrammen aan dat bewoners de gebruikelijke en alledaagse picto’s zoals bijv. het symbool voor toilet of restaurant begrijpen.
Deze symbolen zijn gekend. Pictogrammen die men vroeger niet gebruikte en die eventueel later bedacht zijn voor een dagschema, om het menu voor te stellen of om het weer te aan te duiden , zijn in de dagelijkse situatie minder gekend en /of de context is anders dan gebruikers gewend zijn.
Ook zij geven aan dat foto’s soms beter lijken te werken dan picto’s bij sommige bewoners.
Ook Rommel beklemtoont dat moderne pictogrammen vaak geen effect hebben omdat ze niet begrepen worden .“Vaak hebben bejaarden of dementerende personen moeite om bv.een toilet te herkennen, laat staan dat ze een modern symbool herkennen dat het toilet geschematiseerd aangeeft. Dit kan opgelost worden door tekens de zoeken die de oudere wel begrijpt bv. een hartje boven de toiletdeur zoals vroeger dikwijls het geval was”. (Rommel, 1998)
Aangezien ik vanaf september 2021 samenwerk met Gompel&Svacina is het zinvol om de recente versie te raadplegen . Garant biedt nog steeds het oude boek te koop aan dus het zou zonde zijn om de verouderde versie aan te schaffen.
Oplossingsgericht werken met ondersteunde communicatie vraagt heel wat training van de hulpverlener. Je moet je allereerst de oplossingsgerichte mindset eigen maken. Op een methodische en gestructureerde manier ga je daarbij met de cliënt in gesprek, zodat de cliënt zijn ‘eigen kracht’ versterkt.
Daarnaast moet je op zoek naar nieuwe communicatiemiddelen die dit gesprek eenvoudiger kunnen doen verlopen. Deze ‘ondersteunde communicatie’ komt goed van pas bij mensen met een verstandelijke beperking. Maar ook ruimer wordt deze manier van communiceren steeds vaker dankbaar gebruikt bij kinderen met of zonder communicatieve beperking of in de psychiatrie.
Voor de hulpverlener lijkt het een beetje op het leren communiceren in een andere taal en met een andere mindset. Dit boek helpt daarbij. Het biedt heel wat inspiratie en handvatten om oplossingsgericht met cliënten aan de slag te gaan.
De visualisaties met Sclera pictogrammen in het boek zijn ook als gratis download beschikbaar in kleur of in zwart wil en zijn op maat aanpasbaar. Je hoeft het enkel nog te printen en te lamineren.
Dit praktijkboek inspireert en geeft handvatten om oplossingsgericht aan de slag te gaan over de doelgroepen heen.
Te koop bij Gompel & Svacina aan 28 euro . ISBN 978 94 6371 419 8
Wie interesse heeft in een presentatie of een workshop “oplossingsgericht werken bij mensen met een communicatie beperking ” kan ons contacteren via chrisderijdt@gmail.com.
De tweede herziene druk is niet langer verkrijgbaar bij Elsevier. Wilma Scheres en Chris De Rijdt zijn samen opnieuw in de pen gekropen en gaan ook voor dit boek in zee met Gompel en Svacina. Eind maart 2O22 mag je de nieuwe versie van ‘ Ondersteunde communicatie en dementie ‘ verwachten met extra aandacht voor o.a. agressie bij personen met dementie, het effect van intuïtie, instinct en intelect op de waarneming en het gedrag van personen met dementie en nog veel meer dus houd zeker de releasedatum voor deze nieuwe uitgave in de gaten.
Wie interesse heeft in een presentatie , een workshop “ondersteunend communiceren bij personen met dementie” of een praatcafé kan ons contacteren via chrisderijdt@gmail.com
Ik krijg regelmatig via mail heel wat vragen van mensen die op zoek zijn naar leuke pictogrammen voor kinderen. Wie in de ban is van Diddl neemt best een kijkje op de website Diddldagritme In de praktijk blijkt dat er veel mee gewerkt wordt door kinderen en gezinnen die veel structuur nodig hebben. Dit kan bijvoorbeeld zijn thuis, op school of in zorginstellingen.
Gelamineerde kaartjes waarop naast de foto van de drank of boodschap een aantal lege vakjes staan… Een handig hulpmiddeltje voor “de ideale ober” die soms moeite heeft om zijn bestelling te onthouden of voor iemand die graag gaat winkelen maar de hoeveelheid niet kan memoriseren. Per drankje of boodschap zet men een kruisje met een Whitebord stift zodat het juiste getal voor de benodigdheden gevisualiseerd wordt.
Kinderen krijgen soms op hun kamer teveel prikkels, waardoor hij niet kan onthouden wat hij nu precies moet doen. De stappen die hij dient te zetten bij het opstaan, na het ontbijt, bij het vertrek naar school en voor het slapengaan worden met foto’s geïllustreerd. Na elk dagdeel draait de schijf door.
Mike is gefascineerd door sleutelhangers. Een pictobord werkt voor hem niet. Door een klapper te maken met een sleutelring en losse kaartjes krijg je een systeem dat steeds ter beschikking, goedkoop, en makkelijk aanpasbaar is.
Wanneer mensen niet meer dan 1 prikkel tegelijkertijd kunnen verwerken, wordt het soms moeilijk om te herinneren waar je naartoe ging, wanneer onderweg iemand je aanspreekt. De pictowatch kan hier een oplossing voor zijn. . Ik maakte er eentje door het mechanisme te verwijderen uit een bestaand uurwerk en dit te vervangen door een metalen plaatje. Picto’s met een magneetje zorgen voor de overgangspicto.
Wil je er graag zelf eentje maken? Bekijk de video via www.sclera.tv
