Visitaal pictogrammen

Visitaal pictogrammen (ook wel bekend onder de oude naam Vijfhoek Pictogrammen) worden vooral in Nederland gebruikt. De 1400 vierkante afbeeldingen met een witte figuur op een zwarte achtergrond  zijn geschikt voor iedereen die extra visuele ondersteuning nodig heeft bij dagplanning en communicatie: mensen met een (licht-) verstandelijke beperking, personen met ASS, laaggeletterden en mensen met een niet aangeboren hersenafwijking: niet alleen in de thuissituatie maar ook in de (jeugd-)zorg en het speciaal onderwijs zijn deze heldere en eenvoudige pictogrammen populair. Ze zijn verkrijgbaar op kartonnen Pictokaartjes of als online softwarepakket: met Pictostudio kun je op de PC zelf pictogrammen bewerken, beheren en uitprinten.

Pluspunt is dat je een kennispakket gratis kan downloaden  zodat je zelf deze pictogrammen kan uitproberen.

Vanaf 2019 is Stichting Visitaal opgeheven en worden de pictogrammen en producten van Visitaal ontworpen en ontwikkeld door Nico den Dulk, ontwerper van Spelpartners.

Naast de Visitaal-pictogrammen ontwikkelt en ontwerpt Spelpartners leermiddelen, trainingsspellen, en communicatiematerialen dus ga zeker een kijkje nemen op hun website.

Meer info op https://www.spelpartnershop.nl

Heel wat gebruikers gaan ervan uit dat de pictogrammen die in de Pictogenda gebruikt worden, Visitaal pictogrammen zijn. Dit is echter niet het geval – de vorm- en stijlkenmerken zijn immers verschillend. Anderen verwarren deze pictogrammen dan weer met de pictogrammen van Sclera.

Ziezo visualisatie rond verzorging

De boekjes “Ziezo l en 2” zijn oefenbladen waarop de dagelijkse vaardigheden zoals handen wassen, tanden poetsen, haren kammen, mondverzorging en toilet hygiëne staan afgebeeld. “Zie Zo” is bedoeld voor bewoners van gezinsvervangende tehuizen en dagverblijven, maar het wordt ook gebruikt voor ouderen.

Meer info www.edu-desk.nl

Pictogenda in een nieuw jasje

Door het gebruik van pictogramstickers kan iemand, die moeite heeft met het overzien van gebeurtenissen in de tijd, afspraken of gebeurtenissen vastleggen in de weekagenda of op een maandkalender van Pictogenda. Op die manier kan men rustig voor zichzelf, of samen met de familie of begeleiding, de planning bekijken en zelfstandig vastleggen. Via dit systeem wordt duidelijkheid gecreëerd in week-, maand- of jaarplanning en door het overzicht vergroten het gevoel van invloed en rust, het tijdbesef en de zelfredzaamheid. Gesprekken over het dagelijkse leven worden visueel ondersteund wat begrijpen, vertellen en onthouden vergemakkelijkt.

Gebeurtenissen die in de Pictogenda-producten opgenomen kunnen worden middels de set van 1535 bijgeleverde pictogramstickers zijn: feestdagen, activiteiten, werktaken, schoolvakken, vrijetijdsbesteding, gezondheid en verzorging, gebeurtenissen enz. (bijvoorbeeld verjaardagen, uitstappen, tandartsbezoek, groepsgesprek). De set bevat tevens een vel met emoticon-stickers, waarmee bijv. de dag geëvalueerd kan worden en een vel met complimentenstickers, waarmee activiteiten hun passende waardering krijgen.

Deze agenda en kalender zijn oorspronkelijk gemaakt voor het kind of de volwassene met een verstandelijke beperking maar eveneens bruikbaar bij doven en slechthorenden, bij mensen met een autismespectrumstoornis, een spraaktaalstoornis, ADHD en bij ouderen met geheugenproblematiek en een afnemend tijdsbesef. Ze geven ook  tijdoverzicht aan hele jonge kinderen. De Pictogenda wordt dikwijls individueel toegepast en reist dagelijks met de gebruiker mee, de kalender hangt aan de muur bij  het gezin, in klassen of groepen.

De Pictogenda, Kalender én bijbehorende website www.pictogenda.nl steken in een nieuw jasje waardoor Pictogenda meer is dan de papieren versies. In de Pictogenda-producten hebben de dagen, dagdelen, maanden, seizoenen en feestdagen allen hun eigen symbool of kleur.

De weekagenda zelf bestaat uit een gemoderniseerde ringmap met voorop een insteekhoesje om je naamkaart of pasfoto in te doen. Tabbladen, leeslint en afscheurhoekjes geven hulp in het overzicht houden. Nieuw is ook de aparte handleiding voor begeleiders aan de binnenzijde van de ringmap. Je kan gebruik maken van plastic insteekhoezen om alle zaken die je in je Pictogenda wilt bewaren overzichtelijk en netjes toe te voegen.

Op de website in de Pictogenda club kun je heel veel materiaal gratis downloaden en vind je bijvoorbeeld ook een sjabloon voor een persoonlijk te maken communicatie- en levensboek. Ook vind je er een aantal videofragmenten met niet alleen handige tips rond het gebruik van de agenda of kalender maar ook getuigenissen van hoe de producten een dagelijks hulpmiddel voor de gebruikers zijn. Daarnaast is er ook nog www.pictoselector.eu waar alle pictogrammen terug te vinden zijn. Deze kunnen via https://www.pictoselector.eu/nl/) thuis afgedrukt worden op bestelbare blanco stickervellen. De oude pictogrammen blijven ook beschikbaar op die website.

“Watwijzer” voor de vrije tijd

Een uitgave die helaas niet meer te koop aangeboden wordt maar mogelijks wel kan inspireren is De Wat Wijzer.

Kinderen (volwassenen) met autisme hebben dikwijls moeite met het invullen van hun vrije tijd en dat veroorzaakt soms spanningen. Dit komt vooral omdat ze moeite hebben met het kiezen. De Wat wijzer is hiervoor een uitstekend hulpmiddel. De bijgeleverde picto’s zijn speciaal voor kinderen met autisme ontwikkeld, maar zijn uiteraard ook bruikbaar voor andere cliënten.

De “Wat wijzer” is een speciaal ingebonden A4-boek, dat een vaste denk-stra-tegie aanreikt om een activiteit te kunnen kiezen. Doordat steeds dezelfde denk-stappen herhaald worden, maakt men zich deze denkstrategie uiteindelijk eigen en leert men zelfstandig activiteiten te kiezen om zijn vrije tijd mee in te vullen. De “Wat wijzer” kan gebruikt worden op alle vrije momenten van de dag wanneer er geen afgesproken, vaste taak of activiteit gepland is. De te kiezen activiteit kan van 5 minuten tot een halve of hele dag duren. Op voorhand of ter plekke kun je door dit visualisaties-teem structuur aanbieden.

De keuze wordt opgebouwd: binnen of buiten en dan pas alleen of samen spelen . Het niet gekozen deel klapt naar achteren (uit zicht) . Men kan per activiteit kiezen voor een picto met of zonder klok. De picto’s van de verschillende activiteiten worden in die bepaalde volgorde in het boek geschoven.

Tijdens mijn vormingen kan ik de oorspronkelijke versie nog tonen. Aangezien hij niet meer verkrijgbaar is, hebben we een eigen versie gemaakt met Sclera pictogrammen. 

Ik mis je zo

Foto en pictogrammenset: ‘Ik mis je zo’ is een uitgave die niet langer verkrijgbaar is. Jammer want was een zeer goed communicatiehulpmiddel om rouw en verdriet bespreekbaar te stellen ahv. foto’s en aquareltekeningen.

Mensen met een verstandelijke beperking maar ook kinderen, ouderen met dementie enz. ervaren verdriet en voelen zich eenzaam wanneer ze iemand verliezen door de dood. Zij hebben het extra moeilijk om dat wat ze voelen te begrijpen en betekenis te geven.

Visualisaties kunnen helpen om over omgaan met de dood te praten of om het verlies te verwerken. ‘Ik mis je zo’ bood hier een oplossing voor  en bestond uit een handboek voor de begeleider en zeer concrete gedetailleerde foto’s en aquareltekeningen (voor wie de foto’s te confronterend waren) .

Helaas is dit product niet meer verkrijgbaar dus ik kan het enkel tonen tijdens mijn vormingen.  Een alternatief is de extra pagina ‘overlijden en rouw’ van de communicatiemap ‘meer dan 1000 woorden‘ op de website van Sclera.

Wie zelf visualisaties heeft rond rouwen en verlies, mag ze mij altijd doormailen.

Toolbox JR voor jongeren en justitie

Jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB jongeren) komen relatief vaak in aanraking met politie en justitie.  Het is voor professionals een hele uitdaging om deze groep op het juiste spoor te krijgen of te houden. De visuele hulpmiddelen uit de Toolbox JR zijn speciaal ontwikkeld om in dit soort situaties ondersteuning te bieden.

Met deze hulpmiddelen kunt u direct aan de slag: het zijn laagdrempelige visuele tools om het gesprek met  jongeren  met een licht verstandelijke beperking te ondersteunen. Hiermee helpt u de jongere om beter inzicht en  meer grip te krijgen op zijn of haar gedrag.

De Toolbox is vooral bedoel voor jongeren  met een licht verstandelijke beperking (LVB jongeren met een IQ tussen 70 en 85) die een delict hebben begaan maar is zeker ook bruikbaar voor jongeren in de jeugdzorg.

De toolbox kost 60 euro en bestaat uit:

  • Pictokaarten: Een uitgebreide set Pictogrammen met criminogene factoren en andere begrippen uit de strafrechtelijke keten, aangepast aan het niveau van jongeren met een LVB.
  • Delictenkaart met een aantal veel voorkomende delicten.
  • Fotoboekje Strafzitting
  • Plattegrond van de rechtbank
  • Moeilijke Woordenboekje Jeugdzorg
  • Thermometer: een beproefd hulpmiddel om bijvoorbeeld risico’s en gevoelens van agressie in beeld te brengen en bespreekbaar te maken.

Meer info  www.spelpartnershop.nl

Fotostappers

Fotostappers zijn visuele stappenplannen met pictogrammen voor huishoudelijke handelingen voor het speciaal onderwijs en mensen met een (licht) verstandelijke beperking. De set bestaat uit tien handige boekjes waarin veel voorkomende huishoudelijke handelingen worden uitgelegd in eenvoudige stappenplannen met foto’s en Visitaal-pictogrammen. Fotostappers bevorderen de zelfstandigheid in wonen, werken en vrije tijd in de thuissituatie of in een voorziening.

In elk boekje wordt met behulp van foto’s en Visitaal-pictogrammen op heldere wijze een stappenplan getoond voor eenvoudige dagelijkse handelingen zoals ‘koffie zetten’, ‘Bed opmaken’ of ‘De afwasmachine bedienen’.

Bij elk boekje hoort ook een Stappenkaart waarop kan worden bijgehouden welke stappen al gedaan zijn en een Certificaat.

Onderwerpen zijn: tafels schoonmaken, tafel dekken, afwassen, afdrogen, bed opmaken, thee zetten, koffie zetten, wasmachine, wasdroger en strijken

De Fotostappers zijn een gezamenlijke uitgave van  VSO De Heldring, Spelpartners en Visitaal.

Meer info: www.spelpartnershop.nl

Max bord

Max bord is gemaakt voor opdrachten op school maar is ook bruikbaar als pictobord omwille van zijn 7 klepjes in kunststof . Opdrachten kan je makkelijker in het bord schuiven op een A4 formaat. De rode kleur achter de klepjes kan verwijderd worden.  maxbord maxboard

Wij hebben het toegepast voor Jens. Jens is een jongen met een autisme spectrum stoornis, vraagt steeds “hoe lang nog?” tijdens de autorit. De Timetimer en wekker, houden geen rekening met files of onverwacht langere reistijden. Daarom hebben we de wegroute in beeld gebracht met het Max spelbord.

Als hij het wegbordje voorbij rijdt, doet Jens het klepje dicht en weet hij hoeveel bordjes er nog komen. Dit geeft hem een idee hoelang de rit nog zal duren, ongeacht de files.

Meer info: www.k2-publisher.nl

Heb jij nog een suggestie

In tijden van persoonsgebonden budgetten, verontrust het mij dat er geen tijd meer is om visualisaties op maat te maken. Directies zeggen hoe langer hoe  meer ” wie gaat dat uur dat een begeleider een visualisatie maakt betalen ?’ dus  het delen van materiaal is hoe langer hoe meer noodzakelijk!

Ken jij een uitgave die nog niet opgenomen is  in deze lijst, stuur ons dan een mailtje naar chrisderijdt@gmail.com.

Dankzij jouw aanvullingen kunnen wij nieuwe ideeën onder de aandacht brengen.

 

Velcro

Dit is makkelijk te bevestigen op hout of karton maar met hét nadeel dat het ook wel eens ongewenst kleeft waar het niet moet. Ideaal zijn de velcro-borden, waardoor je met velcro de visualisaties kan bevestigen op eender welke plaats (wat niet het geval is bij dubbelzijdige velcro of door gebruik te maken van nageltjes, haakjes enz. waarvoor de cliënt een goede oog- handcoördinatie nodig heeft om de picto’s mooi in het midden te bevestigen).

Gebruik geen te kleine stukjes velcro want dan moet je client meteen beschikken over een goede oog-hand coördinatie. Brede velcro strippen of structuurstof kunnen hierbij helpen.

Wist je trouwens dat je in de Sclera shop velcro klittenband haak en lus mixed kan krijgen

Gedaan met restjes en onbruikbare stukjes wanneer zowel haakjes als lusjes door elkaar gebruikt worden. Deze klittenband hecht aan zichzelf. Makkelijk, want je kan dit bevestigen aan de ondergrond én aan het te bevestigen voorwerp of pictogram. Je hebt dus maar één soort klittenband meer nodig